امضا: «Fereydoon Ave DIVAS 5/10» (زیر بدنه)
کامپوزیت و ورق طلا
66×62×114 سانتیمتر
تاریخ اثر: 1389
شماره 5 از تعداد 10 نسخه

فریدون آو هنرمندی چندرسانه‌ای، جست‌وجوگر و آوانگارد است که در چند دهه اخیر چهره‌ای تأثیرگذار در عرصه هنر معاصر ایران و خاورمیانه بوده و از طریق زیبایی‌شناسی ساده و پیراسته‌اش دلبستگی‌ خود را به تاریخ، اسطوره و فرهنگ گذشته ایران به نمایش می‌گذارد.

آو در مجموعه مجسمه‌های دیو با رویکردی اکسپرسیو، به سراغ یک کهن‌الگوی آشنا رفته ولی می‌کوشد تا راه تعمق در باورها و اسطوره‌های کهن ایران را با بیانی مدرن پیوند بزند. دیو سفید عنصری آشنا در شاهنامه و شهریار و سرکرده دیوان در روزگار کیکاووس است که رستم پس از گذشتن از هفت‌خان و در نبردی هولناک او را از پای در‌می‌آورد و با خون جگرش کاووس و سران سپاهش را بینا می‌کند.

در این‌جا سر این مجسمه انتزاعی، اسکلتی بدون چشم است که عامدانه عنصر بینایی را از دست داده تا در تضاد با شاخ‌های طلایی‌اش همچنان پارادوکسی معنایی را به مخاطب یادآوری کند. پایه زیر مجسمه، پنجه شیری است که در نقشبرجسته‌های تخت‌جمشید به دفعات حجاری شده و به عنوان نوعی واسطه برای القای حس شکوه، ایستادگی و پایداری در این‌جا آمده است. تکیه‌گاه پنجه شیر فرمی دایره‌مانند است که ارجاعی به مفهوم باستانی دور گردون در آیین مهر دارد، اما مجسمه دو رو دارد و پشت سرش، صورتکی انسان‌نما با چشم‌هایی باز و شاخی طلایی خودنمایی می‌کند؛ هویتی غیرانضمامی (شبیه به پادشاهان ساسانی) که شخصیت اصلی دیو را برجسته می‌سازد.

این فیگور در چنین ترکیبی، فاقد هرگونه تأثیر عاطفی و روانشناسانه است، گویی نوعی شاخص فرم و انتزاع است تا هرگونه روایتی انسانی، اما روایت هنرمند در این میان با جابه‌جایی قصه و کارکرد شخصیت‌ها معنا می‌یابد. دو شخصیتی بودن انسان معاصر با کنار زدن نقاب انسانی‌اش، دیو صفتی او را آشکار می‌سازد. هنرمند در این اثر، پرتره انتزاعی دیوی انسان‌نما را به شکلی نمادین، به صورت جلوه‌ای مهیب از وضعیت کنونی بشریت در قالب حجمی سه‌بعدی نشان می‌دهد. قطعات مختلف این مجسمه ابژه‌هایی برآمده از تاریخ ایران باستان ولی ساختی معاصر دارند و در لحظاتی حس تعلیق را در فضایی فرازمینی پیش‌روی بیننده معنا می‌کنند.